Harry benut de kringloop van de natuur
Als je de hele dag met groen bezig bent, en je ziet hoe handig planten en bomen hun eigen kringloop regelen, dan ga je vanzelf nadenken over balans en duurzaamheid. Hovenier Harry van de Brug weet als geen ander hoe mensen kunnen opbloeien van groen om zich heen. Daarom gaat hij op zijn Zorgkwekerij Harcohof duurzaam om met zowel de planten als met de mensen waar hij mee werkt. Bijna alle restproducten en afval van de kwekerij worden gerecycled. En de deelnemers worden rustig en langdurig begeleid richting werk in de groenvoorziening.
Balans houden
Uitputting, daar heeft niemand wat aan weet Harry. “De natuur zit slim in elkaar. Maar als mens hebben we haast. En behoefte aan efficiëntie. Dus gaan we morrelen aan processen, want we willen sneller en meer kunnen oogsten. We gooien er mest en kunststoffen bij. En dat gaat best een poosje goed. Totdat de balans te verstoord raakt en de reserves echt op zijn.”
“We maken gebruik van wat de natuur zelf al handig doet”
Voorbeeld nemen aan de natuur
Harry neemt als voorbeeld de samenhang tussen planten, insecten, bacteriën en schimmels. “Dat werkt zo goed samen. Alles wordt benut. Insecten eten bijvoorbeeld de bladeren die van bomen vallen en zetten dat om in voedingsstoffen, die de boom in het voorjaar weer gebruikt om te gaan bloeien. Haal je jaar na jaar de bladeren weg omdat je het rommelig vindt staan, dan heeft de bodem steeds minder voedingsstoffen. En gaat het slechter met de boom.”
Dus bouwt Harry zijn populatie gezond op, volgens de biologische methode, gebruik makend van wat de natuur zelf al doet. “Dat gaat langzamer, maar daar wordt het wel sterker van.” Dat geldt overigens niet alleen voor zijn planten, maar ook voor de deelnemers op de zorgkwekerij.
Samenwerken met groen
Want naast het hoveniersbedrijf heeft Harry sinds 2009 ook Zorgkwekerij Harcohof. Mensen die vanwege een zorgvraag een afstand tot de arbeidsmarkt hebben, helpen mee op de kwekerij. En hopelijk kunnen ze uiteindelijk een baan krijgen in de groenvoorziening. “Ze doen hier van alles. De planten verzorgen, stekken, bladvegen, grasmaaien, gereedschap onderhouden. En ondertussen bouwen ze een dagritme op, leren ze samenwerken met anderen en doen ze werkervaring op.”
Ook met mensen duurzaam omgaan
En dat gebeurt heel rustig. “We verdiepen ons in de behoefte van iedere deelnemer. Wat is het beste voor hen? Hoe kunnen we ze helpen het maximaal haalbare eruit te halen, zonder ze te overvragen. Ze moeten het psychisch aankunnen, want aan een burn out heeft niemand wat. Ook met onze deelnemers gaan we duurzaam om. Door te zorgen voor balans en diversiteit in de groep en door ze elkaar te laten helpen.”
“Restproducten zijn voor ons grondstoffen.”
De basisvoorwaarden moeten op orde zijn vertelt Harry. Ook wat betreft het kweken. “Want verder regelen planten heel veel zelf. Daarom maken wij zoveel mogelijk gebruik van ons eigen organisch afval. Want dat zijn eigenlijk gewoon weer grondstoffen. Snoeiafval wordt compost. Die compost gebruiken we in de groentetuin en mengen we door de potgrond, zodat we minder turf nodig hebben. Uit onze compost trekken we ook ‘compostthee’. Een extract dat we gebruiken als preventief middel tegen plantenziektes. Van resthout hakken we openhaardhout. Pallets gaan de kachel in. En steenafval komt terug als grind. Alleen bewerkt hout kunnen we niet hergebruiken.”
Slim investeren is duurzaam investeren
Daarnaast is er een groot opvangsysteem voor regenwater op de kwekerij. “Daarin kunnen we 22.000 liter water opslaan.” De hoverniersauto’s rijden op biogas en als er een machine aan vervanging toe is, dan komt er eentje op elektriciteit en met een batterij.
“Als kleine ondernemer moet ik het eerst verdienen, dat maakt verder verduurzamen lastiger.”
“Ik zou nog veel meer willen, zoals het pand isoleren,” vertelt Harry. “Maar verduurzamen kost eerst geld, dat je pas daarna terugverdient. Ik ben maar een kleine ondernemer en bovendien niet meer jong. Daar loop ik tegenaan. Ik krijg geen lening. Dus moet ik het eerst zelf verdienen, in plaats van dat ik zo’n investering kan terugverdienen. Dat vind ik best frustrerend.”
Ruimte voor groen
Desondanks gaat Harry onvermoeibaar en ambitieus door met zijn onderneming. Hij wil de zorgkwekerij opschalen, zodat er voor nog meer deelnemers ruimte is. En hij is bezig met het inrichten van een verkooppunt op de kwekerij. “Laagdrempelig en voor een schappelijke prijs. Ik wil een pleintje inrichten waar kisten met planten staan. Met daarbij een bordje met uitleg over de eigenschappen van de plant en hoe je ‘m moet verzorgen. Online bestellen kan al, via onze website.”
Want Harry hoopt dat er meer ruimte komt voor planten in tuinen. “Bestrating is handig, maar teveel bestrating niet. Hoe minder stenen in de tuin, des te beter blijft de natuur in balans en de mens ook! Want groen is goed voor mensen. Daar bloeien ze van op! Dus laten we vooral duurzaam leven en ondernemen. En zorgen voor de natuur om ons heen. Want zij zorgt ook voor ons.”
