Op woensdag 21 april presenteert Regio Foodvalley haar Regionale Energie Strategie: RES 1.0. Het plan om met alle gemeentes in de regio energieneutraal te worden dankzij energiebesparing in combinatie met het opwekken van duurzame energie met windmolens en zonnevelden. Lees hier de korte versie van de Regionale Energie Strategie RES 1.0.
Zuinig op de regio
Regio Foodvalley wil in 2050 alle energie die gebruikt wordt duurzaam opwekken. In 2030 moet daarvoor de eerste grote stap gezet zijn. Hoe? Door energie te besparen en zoveel mogelijk zonnepanelen op geschikte daken en op bijvoorbeeld stortplaatsen of boven parkeerplaatsen. Maar ook door windmolens en zonnepanelen liefst te combineren in ‘energieclusters’. Bij voorkeur langs snelwegen, andere infrastructuur of in de buurt van bedrijventerreinen. Dat is goedkoper en levert een stabielere energievoorziening op.
Bovendien helpt het om het karakter van onze landschappen te behouden. De regio is zuinig op natuur en landbouwgrond en wil dat de eigen inwoners, bedrijven en andere organisaties eigenaar of mede-eigenaar zijn van zonne- of windprojecten. Doel is het opwekken van minimaal 0,75 TWh aan duurzame energie in 2030. Om alles te realiseren, moet het elektriciteitsnet sterk worden uitgebreid.
Opwarming aarde tegengaan
De aarde warmt op, veel planten en diersoorten verdwijnen, de zeespiegel stijgt. Als we zo doorgaan, ligt onze regio straks aan zee. Daarom zijn in Nederland al in 2019 maatregelen afgesproken in het Klimaatakkoord. Eén van de maatregelen is het opwekken van meer duurzame energie. Tot 2030 kan dat met zonne- en windenergie. Dat gebeurt in 30 energieregio’s in Nederland. Regio Foodvalley is er één van. De meeste windenergie wordt op zee opgewekt. Maar dat is niet genoeg om in Nederland ons doel te halen. Daarom komen er ook in Regio Foodvalley meer windmolens en zonnepanelen. Hoe de regio dat wil gaan doen, staat in de Regionale Energiestrategie: de RES 1.0 Regio Foodvalley.
Besluitvorming RES 1.0
Vanaf 21 april 2021 besluiten de overheden over de RES 1.0: alle gemeenten in Regio Foodvalley, de provincies Utrecht en Gelderland, waterschap Vallei en Veluwe en Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden.
Samen kom je verder
Sander van ’t Foort, bestuurlijk trekker van de RES Regio Foodvalley: “Windmolens en zonnepanelen zijn zichtbaar en dichtbij. Dat heeft ingrijpende gevolgen voor de omgeving waarin we wonen. Daarom werken en denken in Regio Foodvalley veel partijen mee aan de regionale energiestrategie: ondernemers, overheden, energiecoöperaties, inwoners, maatschappelijke organisaties en een burgerforum. Met elkaar hebben we de regionale energiestrategie die er nu ligt, gemaakt.”
De niet-overheidspartijen in de samenwerking ondertekenden ter ondersteuning een adhesieverklaring bij de RES 1.0. Een burgerforum heeft advies gegeven over wat inwoners belangrijk vinden bij het opwekken van duurzame energie. “Ook in de toekomst willen we met zoveel partijen blijven samenwerken.”, aldus Sander. “We zijn er blij mee dat de adviezen van het burgerforum zijn overgenomen in de RES.” vertelt Ingrid Lether, lid van het burgerforum.
Van dromen naar daden
Hoe maken we een grote stap in 2030 naar een schonere wereld? Om te beginnen willen we 1,5% energie per jaar besparen. Wat we besparen hoeven we immers niet op te wekken. Dat doen we bijvoorbeeld door huizen en gebouwen goed te isoleren. In 2030 willen we gezamenlijk in onze regio minimaal 0,75 TWh duurzame energie in de regio opwekken met zonnepanelen en windmolens. Dat is ruim genoeg om alle huishoudens van Regio Foodvalley een jaar lang van stroom te voorzien. Maar we hebben ook warmte nodig en energie voor onze bedrijven. In 10 voorlopige zoekgebieden, zoeken gemeenten daarom samen met inwoners en belanghebbenden naar plekken voor 14 windmolens. Daarnaast is er ruimte voor maximaal 220 ha zon op land, 29 ha op restgronden en ± 270 ha zon op dak.
Zoveel mogelijk zon op dak en wind en zon combineren
We zetten alles op alles om geschikte daken en restgronden te gebruiken voor zonnepanelen. Restgronden zijn bijvoorbeeld stortplaatsen of stroken grond langs wegen en spoorwegen. “Ook woningcorporaties en bedrijven kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan zon op daken,” geven Wim Werkman, FOV Regio Foodvalley en Annelies Barnard van de Woningstichting aan. “Misschien kunnen nieuwe woningen en gebouwen in de toekomst zelfs energieleverend worden”.
In 2050 liggen zonnepanelen op bijna alle daarvoor geschikte daken. Daarnaast is er een voorkeur voor combinaties van windmolens en zonnepanelen die op één kabel aangesloten kunnen worden: zogenaamde energieclusters. Het is goedkoper en het voorkomt dat overal in het landschap afzonderlijke windmolens en zonnevelden komen. We plaatsen de clusters het liefst bij snelwegen of nabij bedrijventerreinen. Het opwekken van de wind- en zonne-energie gaat ruim 400 miljoen aan investeringen vragen van private partijen. Bij concrete energieprojecten verkennen we steeds welke andere projecten we kunnen koppelen.
Zuinig op natuur en landbouwgrond
We willen de waardevolle natuur in onze regio behouden. Jan van der Meer, gedeputeerde provincie Gelderland: “Alleen in nieuwe natuurgebieden kunnen we zoeken of er kansen zijn voor een combinatie met duurzaam opwekken van energie. Maar alleen als het bijdraagt aan de ontwikkeling van die nieuwe natuur en aan meer biodiversiteit.” Ecologisch onderzoek moet altijd plaatsvinden. Verder willen we zo min mogelijk landbouwgrond gebruiken voor zonnepanelen. Als het toch nodig is, dan alleen onder strikte voorwaarden. We onderzoeken meer mogelijkheden op restgronden. Dan is misschien nog minder landbouwgrond nodig.
Het elektriciteitsnet uitbreiden “We kunnen zonne- en windenergie realiseren als we energie opwekken waar de vraag het grootst is. Ook helpt het om op een slimme manier gebruik te maken van het elektriciteitsnet.” geeft Jack van der Pers van Liander aan. Niet alle daken zijn geschikt voor zonnepanelen en niet alle daken kunnen op het net worden aangesloten. Daarom stemmen we met de netbeheerders af waar wél ruimte is om snel te starten. Het elektriciteitsnet moet in ieder geval sterk worden uitgebreid. De netbeheerders geven aan dat dit veel tijd en tot 2030 ongeveer 200 tot 300 miljoen euro gaat kosten. Ook is veel nieuw technisch personeel nodig.
Regionale Structuur Warmte
We zoeken naar duurzame alternatieven voor het aardgas waarmee we onze huizen en gebouwen verwarmen. We hebben in de regio al een paar warmtenetten die geen gebruik maken van aardgas. Zoals warmte uit de stadsgracht in Wageningen. We onderzoeken de komende jaren meer mogelijkheden en nieuwe technieken die warmte kunnen leveren.
Mede-eigenaar worden
We willen dat onze inwoners, bedrijven en andere organisaties eigenaar of mede-eigenaar zijn van zonne- of windprojecten. Dat eigenaarschap is vaak collectief, bijvoorbeeld in de vorm van een coöperatie. De opbrengsten van een project in lokaal eigendom kunnen gebruikt worden voor bewoners zelf. Of voor de omgeving om bijvoorbeeld onderwijs, cultuur en natuurontwikkeling te stimuleren. De inwoners, bedrijven en andere organisaties die lid zijn van een dergelijke coöperatie bepalen samen hoe zij de opbrengsten besteden.
